Cây lát hoa là loài cây bóng mát thường được trồng cảnh quan công viên, đường phố… Cây lát hoa còn được đánh giá cao về chất lượng gỗ của cây. Gỗ lát hoa có thể làm đồ nội thất như cửa lớn, của sổ, sàn, tấm trang trí hay làm dụng cụ âm nhạc, đóng tàu, bán súng, bột giấy…Hãy cùng chúng tôi đến với bài viết dưới đây để cùng khám phá về loại cây này nhé!
Tổng quan về cây lát hoa công trình
Cây Lát hoa là một loài thuộc họ Xoan (Sầu đông) – Meliaceae, với tên khoa học là Chukrasia tabularis. Thuộc loài này, theo Gs. Phạm Hoàng Hộ (1993), từ Nghệ Tĩnh trở vào có nhiều thứ (variety, variété, varietas) như Lát hoa Đồng Nai (Chukrasia tabularis var. dongnaiensis), Lát hoa trái nhỏ (C. tabularis var. microcarpa), Lát hoa lá lông (C. tabularis var. velutina). ..
Đặc điểm của cây lát hoa
Lát hoa là cây gỗ lớn cao tới 25 – 30m. Thân thẳng, hệ rễ và tán lá phát triển. Lá khi non có màu đỏ nhạt, khi cây lớn chuyển thành màu xanh.
Vốn có nguồn gốc từ nhiều nước châu Á, bao gồm cả Việt Nam, Lát hoa là loài cây gỗ rừng – cây thường xanh được trồng rộng rãi ở nhiều nơi ngoài vùng nguyên sản như Cameroon, Costa Rica, Nigeria, Puerto Rico, Nam Phi, Hoa Kỳ…
Ở Việt nam, Lát hoa thường phân bố tự nhiên ở các tỉnh Bắc miền Trung và miền Bắc, từ Lạng Sơn đến Hà Tĩnh và hiện nay được trồng làm cây bóng mát hoặc trồng thành rừng kinh tế ở một số nơi.
Và cây xanh này được Vinatrees chúng tôi ươm trồng và bán tại khu vực Hà Nội. Đây là một loại cây công trình, thường được trồng tại các nhà máy, xí nghiệp, công viên, công trình đường đi giúp mang tới không gian xanh đẹp
Lát hoa có thân thẳng, khi trưởng thành có thể cao 30 m, đường kính thân lên tới cả 100 cm; lá kép lông chim 1 lần chẵn, cuống chung dài 30-40 cm, mang 7-10 đôi lá chét mọc cách hoặc gần đối, dài 10-12 cm, rộng 5-6 cm, hình xoan hay mũi mác, đầu có mũi nhọn; hoa tự hình chùy ở đầu cành, mọc thẳng, về sau rủ dần xuống và có lông; hoa hoa lưỡng tính, màu vàng nhạt, đài có lông, tràng 5 cánh xòe rộng, mép cuốn lại, phủ lông mịn ở mặt ngoài. Cây ưa sáng, mọc chậm, lúc nhỏ chịu bóng. Tái sinh hạt tốt.
Có thể trồng cây Lát hoa cho nhiều mục đích khác nhau: trồng rừng kinh tế, làm đai phòng hộ che chắn cho các trang trại cây ăn quả chuối, ổi, cam chanh…, làm đai bao để phát triển bền vững vườn hộ và đặc biệt là tận dụng khả năng tỏa bóng và ngoại hình tán lá đẹp để thiết kế trồng làm cây tôn tạo cảnh quan, cây xanh đô thị, cây xanh văn phòng. Do khi trưởng thành, cây có bạnh khá lớn nên chịu được gió bão tốt, khá thích hợp với những tỉnh thành thường xuyên có gió bão vào mùa đông, nhất là khu vực miền Trung. Tuy nhiên, cũng do gốc có bạnh nên chỉ thích hợp với những vỉa hè rộng hoặc trồng trong công viên, khuôn viên công sở.
Lát hoa cho gỗ đẹp, từ màu sắc đến thớ và vân gỗ, nên rất được ưa chuộng. Gỗ Lát hoa được dùng đóng đồ trang trí nội thất, đồ dùng gia dụng và cả đồ mộc mỹ nghệ. Nhựa cây màu vàng trong suốt có thể dùng pha trộn với nhiều loại nhựa khác để sử dụng. Hoa chứa chất nhuộm màu vàng và màu đỏ có thể nghiên cứu làm chất màu thực phẩm. Lá non và vỏ thân chứa khoảng 15-22% ta-nanh có thể tận dụng cho y học hoặc nhuộm sợi vải. Trong Y học, người ta dùng vỏ như một chất gây se mạnh và thường dùng để hạ sốt.
Theo một số tài liệu thì Lát hoa thường mọc trên chân đất thoát nước tốt, ở độ cao 300-800 m so với mực nước biển, nhiệt độ trung bình năm từ 2-43 oC, lượng mưa 1.800-3.800 mm. Trước đây cũng có người cho rằng ở Việt Nam, lát hoa chỉ mọc tốt ở những vùng núi đá vôi cao. Tuy thế, trong thực tế của nhiều năm trở lại đây, cây Lát hoa đã được đựa trồng trên nhiều chân đất khác nhau, từ đất thịt, thịt pha, cát pha, thậm chí trên vùng đất cát nghèo dinh dưỡng ở độ cao dưới 100 m, vẫn thấy cây sinh trưởng, phát triển khá tốt.
Như vậy, đây là một nguồn gen quý cần được nghiên cứu bổ sung cho hệ thống cây xanh đô thị, không chỉ cho các khu đô thị có nền đất thịt hoặc thịt pha mà cả cho các khu đô thị vùng cát. Đó là việc làm có ý nghĩa “một công đôi việc”, vừa phục vụ cảnh quan vừa góp phần bảo tồn một nguồn gen có giá trị.
Vai trò của cây Lát Hoa
Người ta trồng cây Lát Hoa để làm rừng phòng hộ cho các tỉnh miền trung, do tán lá của cây khá lớn, khi cây trưởng thành gốc có bạnh lớn nên cây cũng là loại cây chống chịu gió bão khá tốt, giúp giảm thiểu các thiệt hại cho các tỉnh Miền Trung trong mùa mưa bão. Cũng chính nhờ tán lá rộng của cây Lát Hoa mà cây thường được trồng tại các trang trại, hay khu vườn nhà mình, ở các nơi đón gió để che chắn cho vật nuôi, cây trồng bên trong. Ngày nay cây Lát Hoa được sử dụng trồng làm cây công trình tại các khu đô thị, công viên, bệnh viện, công sở, trường học…rất phổ biến, giúp tạo cảnh quan tươi đẹp, thanh lọc không khí hiệu quả.
Cách trồng và chăm sóc cây lát hoa
Tiêu Chuẩn Chọn Giống
– Hạt giống: Thu hái hạt giống từ các rừng giống chuyển hóa đã được công nhận. Chọn cây mẹ trên 10 tuổi, có thân hình đẹp, không bị sâu bệnh để lấy giống. Quả chín từ tháng 11 đến tháng 1 năm sau. Khi chín quả chuyển từ màu xanh sang nâu xẫm thì có thể thu hái được. Hạt chín có màu cánh dán. Quả thu về rải đều phơi dưới nắng nhẹ, rỗi đập lấy hạt. Hạt phơi lại trong 2 ngày, đem cất trữ. Hạt mới thu hái có tỉ lệ nẩy mầm 70-80%. Cứ 14-15 kg quả cho 1 kg hạt, 1 kg hạt có 60000-62000 hạt.
– Mật độ trồng: 700-800 cây/ha, cự ly trồng trên băng là 3x3m. – Thời vụ gieo: Cuối tháng 1 đầu tháng 2 để trồng vào vụ thu.
Làm Đất Và Đào Hố Trồng
Có thể cho hạt vào lọ sành, trên rắc một lớp tro mỏng, để nơi thoáng mát hoặc bảo quản ở nhiệt độ 0-5oC, sau 10 tháng tỉ lệ nảy mầm giảm 5%. – Chuẩn bị đất gieo ươm: Chọn đất vườn ươm không dốc quá 5o, thoát nước, không úng ngập. Đất thịt nhẹ, tầng đất sâu trên 40cm, độ pH từ 5 đến 6,5. Đất được cày bừa kỹ, đập nhỏ, làm sạch cỏ, lên luống cao 15-20cm, rộng 1-1,1m, dài không quá 10m. Bón lót 3-4kg/m2phân chuồng hoai.
Làm đất lên luống như đối với cây gieo. Bón lót 3-4kg phân chuồng/m2. Sau khi gieo 60-80 ngày, cây cao 7-10cm, có 5-7 lá thì nhổ đem cấy với cự ly 20x20cm lên luống hoặc vào bầu. Làm dàn che hoặc cắm ràng che ánh sáng 30-40%, thường xuyên tưới ẩm và phá váng 15-20 ngày một lần. Vỏ bầu làm bằng Polyetylen đường kính 7-8cm, cao 10-12cm, thủng đáy có đục lỗ xung quanh. Ruột bầu là hỗn hợp 80% dất mặt + 20% phân chuồng hoai.
Kỹ Thuật Trồng Cây Lát Hoa
Tiêu chuẩn cây đem trồng: Tuổi 7-8 tháng tuổi, cao 0,7-0,9m đường kính gốc 0,5-0,6cm, không cong queo, thót ngọn, sinh trưởng tốt.
Tưới nước: cần cung cấp đủ nước cho cây nhất là trong mùa khô. Phòng trừ cỏ dại: Phủ gốc chè bằng cỏ, rác, cây phân xanh… để hạn chế cỏ dại; xới phá váng sau mỗi trận mưa to. Làm cỏ vụ xuân tháng 1-2 và vụ thu tháng 8-9, xới sạch toàn bộ diện tích một lần/vụ; một năm xới gốc 2-3 lần.
Phát dọn theo băng rộng 3m, băng chừa 10m. Nơi dốc không quá 25o trồng theo đường đồng mức, nơi bằng theo hướng đông tây. Trên băng trồng dọn sạch cây bụi, dây leo, cây lớn. Nếu trồng kết hợp cây nông nghiệp thì cần đốt nhưng không xen cây nông nghiệp quá 2-3 vụ. Trên băng chừa, chặt các cây cao trên 10m, cây bụi có tán lớn.
Năm đầu, xới vun gốc, rộng 1m, cắt bỏ dây leo, cây bụi, giữ lại những cây tái sinh có giá trị nhưng không ảnh hưởng xấu đến cây trồng. Năm thứ hai: Chăm sóc như năm đầu, ngoài ra cần vặt bỏ các chồi bên trong khoảng độ cao ngang tầm với. Năm thứ ba: Chăm sóc như năm thứ hai và cần tỉa cành tạo trục chính.
Có 2 loại sâu hại Lát hoa là sâu đục nõn và sâu ăn lá ở vườn ươm và cả rừng trồng. Có thể dùng thuốc diệt trừ sâu ăn lá như với cây lá rộng khác.
Lát hoa là cây gỗ quý. Gỗ nặng, tỉ trọng 0,75-0,8, xếp nhóm I, giác màu hồng nhạt, lõi màu đỏ, có ánh đồng, vân đẹp, thớ mịn, ít co dãn, cong vênh, không bị mối mọt, thường dùng đóng đồ gỗ cao cấp. Lát hoa là loài cây được dùng để cải tạo phục hồi rừng hoặc trồng rừng phân tán.
Trên đây là những tổng hợp do 350.org.vn gửi đến các bạn. Hi vọng với những chia sẻ như trên sẽ giúp các bạn có thêm những kiến thức mới về cây lát hoa và lựa chọn cho mình loại cây này để tô điểm cho ngôi vườn của mình và đừng quen theo dõi chúng tôi trong những bài viết tiếp theo để cùng khám phá những kiến thức mới các bạn nhé!